Cách Nấu Phở Chay Ngon Tại Nhà: Bí Quyết Cho Bát Phở Thơm Ngon, Thanh Đạm

Phở chay là một biến tấu hấp dẫn của món phở truyền thống, mang đến hương vị thanh đạm, tinh tế mà vẫn giữ được nét đặc trưng của món ăn quốc hồn quốc túy này. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách nấu phở chay ngon chuẩn vị tại nhà, từ khâu chuẩn bị nguyên liệu đến bí quyết nấu nước dùng và cách thưởng thức.

Giới Thiệu Về Phở Chay

Lịch Sử và Nguồn Gốc Của Phở Chay

• Phở truyền thống: Phở có nguồn gốc từ miền Bắc Việt Nam, xuất hiện vào khoảng đầu thế kỷ 20.
• Phở chay ra đời: Phở chay ra đời để phục vụ nhu cầu ăn chay của người theo đạo Phật, những người ăn kiêng, hoặc đơn giản là muốn thay đổi khẩu vị. Không rõ thời điểm chính xác phở chay xuất hiện, nhưng có lẽ nó đã có từ rất lâu trong các cộng đồng Phật giáo.
• Biến tấu: Ban đầu, phở chay có thể đơn giản với nước dùng rau củ và bánh phở. Ngày nay, phở chay đã được biến tấu với nhiều loại nguyên liệu, gia vị, tạo nên sự đa dạng và phong phú.

Giá Trị Dinh Dưỡng Của Phở Chay

• Giàu chất xơ: Rau củ, nấm cung cấp nhiều chất xơ, tốt cho hệ tiêu hóa.
• Cung cấp vitamin và khoáng chất: Các loại rau, củ, quả, nấm cung cấp nhiều vitamin (A, C, K…) và khoáng chất (kali, magie, sắt…).
• Ít chất béo, cholesterol: Tốt cho tim mạch, phù hợp với người ăn kiêng, giảm cân.
• Cung cấp protein thực vật: Đậu phụ, các loại đậu, nấm là nguồn cung cấp protein thực vật.
• Có thể cung cấp đầy đủ dinh dưỡng nếu biết kết hợp các loại nguyên liệu.

Sự Khác Biệt Giữa Phở Chay và Phở Mặn

• Nước dùng:
  • Phở mặn: Nước dùng được ninh từ xương bò, xương gà…
  • Phở chay: Nước dùng được nấu từ các loại rau củ, nấm, mía, các loại gia vị…
• Thành phần:
  • Phở mặn: Có thịt bò, thịt gà…
  • Phở chay: Có đậu phụ, nấm, các loại rau, chả chay, thịt chay (làm từ đậu nành, bột mì…)…
• Hương vị:
  • Phở mặn: Vị ngọt đậm đà từ xương, thịt.
  • Phở chay: Vị ngọt thanh từ rau củ, nấm.
• Mùi thơm: Phở chay thường thơm mùi rau củ, thảo quả, quế, hồi.

Nguyên Liệu Cần Chuẩn Bị

Nguyên Liệu Chính Cho Nước Dùng (cho khoảng 4-6 người ăn)

• Củ cải trắng: 1 củ lớn
• Cà rốt: 1-2 củ
• Su su (hoặc su hào): 1 củ
• Bắp mỹ (ngô ngọt): 1 bắp
• Mía (tùy chọn): 1 khúc nhỏ (để tăng thêm vị ngọt tự nhiên)
• Nấm hương khô: 5-7 tai
• Hành tây: 1 củ
• Gừng: 1 nhánh nhỏ
• Quế: 1-2 thanh
• Hồi: 2-3 hoa
• Thảo quả: 1-2 quả
• Rễ ngò (rễ rau mùi): Vài rễ (nếu có)
• Hành boa rô (tùy chọn): 1 đoạn

Nguyên Liệu Phụ Để Làm Phở

• Bánh phở tươi (hoặc phở khô)
• Đậu phụ: 2-3 bìa (chiên vàng hoặc để tươi)
• Nấm: Nấm rơm, nấm kim châm, nấm đùi gà… (tùy chọn)
• Giá đỗ
• Rau thơm: Hành lá, ngò rí (rau mùi), húng quế, rau mùi tàu (ngò gai)
• Chả chay, thịt chay (làm từ đậu phụ, hoặc các nguyên liệu khác)(tùy chọn)

Gia Vị Cần Thiết Cho Phở Chay

• Muối
• Hạt nêm chay (từ nấm, rau củ)
• Đường phèn (hoặc đường mía)
• Nước tương (xì dầu)
• Dầu ăn
• Tiêu
• Ớt (tươi hoặc tương ớt)
• Chanh/quất

Quy Trình Nấu Nước Dùng Phở Chay

Bước 1: Chuẩn Bị Nguyên Liệu

1. Rau củ: Rửa sạch, gọt vỏ (nếu cần), cắt khúc vừa phải.
2. Nấm hương: Ngâm nước ấm cho nở mềm, rửa sạch, cắt bỏ chân nấm.
3. Hành tây: Bóc vỏ, nướng sơ cho thơm (nướng bằng lửa trực tiếp hoặc bằng lò nướng/nồi chiên không dầu).
4. Gừng: Cạo vỏ, nướng sơ.
5. Quế, hồi, thảo quả: Rang sơ cho thơm.
6. Rễ ngò: Rửa sạch.

Bước 2: Nấu Nước Dùng

1. Cho tất cả các nguyên liệu (trừ hành tây, gừng, quế, hồi, thảo quả) vào nồi lớn, đổ nước ngập (khoảng 3-4 lít nước), đun sôi.
2. Khi nước sôi, hạ nhỏ lửa, hớt bọt (nếu có).
3. Cho hành tây, gừng, quế, hồi, thảo quả đã nướng/rang vào nồi.
4. Hầm nước dùng ở lửa nhỏ trong khoảng 1-2 tiếng (hoặc lâu hơn) để rau củ tiết ra vị ngọt.
5. Nêm nếm gia vị (muối, hạt nêm chay, đường phèn) cho vừa ăn.

Bước 3: Lọc Nước Dùng và Kiểm Tra Hương Vị

1. Lọc nước dùng qua rây để loại bỏ bã rau củ.
2. Đun sôi lại nước dùng.
3. Nêm nếm lại gia vị cho vừa miệng. Có thể thêm chút nước tương để tăng hương vị.

Làm Bánh Phở Chay (Tùy chọn – nếu bạn không mua bánh phở tươi/khô)

(Phần này dành cho những ai muốn tự làm bánh phở tại nhà. Tuy nhiên, việc này khá kỳ công, bạn có thể mua bánh phở tươi hoặc khô ở chợ, siêu thị.)

Bước 1: Chuẩn Bị Bột Làm Phở

• Bột gạo: 200g
• Bột năng: 50g
• Bột sắn dây (hoặc bột khoai tây): 20g (giúp bánh phở dai hơn)
• Muối: 1/2 muỗng cà phê
• Nước: Khoảng 400-450ml (tùy vào độ hút nước của bột)

Bước 2: Nhào và Cán Bột

1. Trộn đều bột gạo, bột năng, bột sắn dây, muối.
2. Từ từ đổ nước vào bột, nhào kỹ cho đến khi bột thành một khối dẻo mịn, không dính tay.
3. Ủ bột trong khoảng 30 phút.
4. Chia bột thành các phần nhỏ.
5. Cán mỏng bột (có thể dùng máy cán hoặc cán bằng tay).

Bước 3: Luộc và Cắt Bánh Phở

1. Đun sôi nước, cho bánh phở đã cán vào luộc.
2. Khi bánh phở chín (nổi lên), vớt ra, cho vào nước lạnh để bánh phở không bị dính.
3. Vớt bánh phở ra, để ráo.
4. Cắt bánh phở thành sợi vừa ăn.

Trình Bày và Thưởng Thức Phở Chay

Các Bước Trình Bày Món Phở Chay

1. Trụng bánh phở qua nước sôi (nếu dùng phở khô hoặc phở tự làm).
2. Cho bánh phở vào tô.
3. Xếp đậu phụ, nấm, chả chay (nếu có) lên trên.
4. Chan nước dùng nóng vào tô.
5. Thêm giá đỗ, hành lá, ngò rí, rau thơm.

Những Loại Rau và Gia Vị Kèm Theo

• Giá đỗ
• Hành lá, ngò rí, húng quế, rau mùi tàu
• Chanh/quất, ớt tươi (hoặc tương ớt)
• Tiêu
• Nước tương, giấm (tùy chọn)

Mẹo Để Nâng Cao Hương Vị Phở Chay

• Nướng hành tây, gừng: Giúp nước dùng thơm hơn.
• Rang quế, hồi, thảo quả: Kích thích hương thơm của các loại gia vị này.
• Sử dụng đường phèn: Tạo vị ngọt thanh cho nước dùng.
• Thêm một chút nước tương: Tăng thêm hương vị umami.
• Thêm một chút dầu mè vào bát phở trước khi ăn.
• Nấm: Nên xào sơ nấm trước khi cho vào bát phở.
• Có thể ninh thêm củ sen, hạt sen (nếu có) để tăng thêm độ ngọt và dinh dưỡng cho nước dùng.

Nấu phở chay tại nhà không hề khó, chỉ cần bạn có đủ nguyên liệu và nắm vững các bước thực hiện. Bát phở chay nóng hổi, thơm ngon, thanh đạm sẽ là món ăn tuyệt vời cho gia đình bạn, đặc biệt là trong những ngày rằm, mùng 1 hoặc khi bạn muốn thay đổi khẩu vị. Chúc bạn thành công!